Wiele razy zatrzymywałem się przy pomniku wybudowanym na dawnym cmentarzu żydowskim w Augustowie, zastanawiając się nad smutnym losem augustowskich Żydów. Zastanawiałem się również, kim są ludzie, którzy ten pomnik postawili. Teraz, dzięki zaangażowaniu w projekt tłumaczenia i wydania „Księgi pamięci Żydów augustowskich” moja wiedza na ten temat jest znacznie obszerniejsza. Pomnik ten jest najbardziej znanym dziś symbolem dawnej obecności Żydów w tym mieście i pomyślałem, że w jakiś sposób powinien zostać utrwalony na okładce książki.
Stąd graficznie niewielkie, ale moim zdaniem symbolicznie istotne zmiany w nowym projekcie okładki. Wewnętrzny obrys ornamentu odzwierciedla kształt górnej połowy pomnika. Dodatkowo w szczytowej części umieściłem wierną kopię menory (siedmioramiennego świecznika, symbolu judaizmu), która została wykuta w oryginalnym pomniku. Osobie patrzącej na okładkę projekt ma przypominać o losach Żydów Augustowskich, a jednocześnie nie powinien tracić pierwotnych powiązań z poprzednimi wydaniami ksiąg pamięci, w tym z oryginałem księgi augustowskiej.
Swoją drogą przykro jest patrzeć w jaki sposób niektórzy potraktowali pomnik postawiony na poświęconej ziemi. W wielu miejscach poobtłukiwany ciężkim narzędziem, z którym ktoś specjalnie pojawił się w tym miejscu. Stojące za nim ocalałe z cmentarza macewy pokryte są ohydnymi napisami. Pomnik przypomina o znaczeniu społeczności żydowskiej dla Augustowa, jego zniszczenia o tym, że część z nas, nie wiedzieć czemu, wciąż i wciąż próbuje wymazać tamtych ludzi z pamięci. Wydając „Księgę pamięci Żydów augustowskich” pokazujemy, że pamięć i wspomnienia nie są utrwalone w kamieniu, lecz w słowach. Nie będzie łatwo ich zniszczyć!
Okładka to oczywiście zaledwie opakowanie książki, które ma zachęcić do jej przeczytania. Oryginał „Księgi pamięci Żydów augustowskich” został wydany w latach 60-tych w językach hebrajskim oraz jidysz i od tamtej pory nie został przetłumaczony na żaden inny język. Grono odbiorców jest więc mocno ograniczone. Aby zmienić ten stan rzeczy poszukujemy społecznych funduszy na wykonanie tłumaczenia. Zebraliśmy już połowę potrzebnej kwoty poprzez portal wspieram.to: Miłośników historii ziemi augustowskiej zachęcamy do dalszego wspierania tej wyjątkowej inicjatywy. Każde wsparcie wiąże się też z wyjątkowymi nagrodami. Więcej szczegółów na portalu: https://wspieram.to/jzi-zydzi-augustow
Wydawca Księgi Pamięci Żydów Augustowskich
Stowarzyszenie Jamiński Zespół Indeksacyjny
Krzysztof Zięcina
Współpraca: Klub Augustowian i Suwalczan w Warszawie
Bogdan Falicki
Napisz komentarz
Komentarze