Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
czwartek, 28 marca 2024 18:45
Reklama
Reklama Andrzej Zarzecki
Reklama Dariusz Szkiłądź

Sto niezwykłych lat PREMIUM

Podziel się
Oceń

Rozmawiamy z Jadwigą Komorowską, która skończyła niedawno sto lat. Matka byłego Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego opowiedziała nam o swoich wspomnieniach.
Sto niezwykłych lat PREMIUM

Krzysztof Przekop by Koty2

Niedawno skończyła pani sto lat. W swoim życiu była pani Poznanianką, przez pewien czas Wilnianką, potem Gdańszczanką. Mieszkała pani w Tarnopolu, wykładała w Kanadzie, przez półtora roku razem z mężem prowadziliście wykłady w Algierii. Pani mąż był też ambasadorem w Rumunii. Po drodze mieszkaliście w Nicei. Możliwość życia w tylu miejscach świata to ogromny bagaż doświadczeń.

-Podróże po świecie towarzyszyły mi od najmłodszych lat. Mój ojciec był oficerem, dlatego nasza rodzina przenosiła się z miejsca na miejsce. Jako dziecko uważałam to za bardzo ciekawe doświadczenie. Mój mąż był afrykanistą z zawodu i podróżnikiem z temperamentu. Podróże pomagały mi otwierać się na innych ludzi. Wszędzie więc szukałam ludzi, odnajdywałam w nich rozmaite wspólne wartości. Świat jest interesujący ze względu na swoją różnorodność. Wszędzie są piękne krajobrazy i wspaniali, sympatyczni ludzie.

Teraz mieszka pani w gminie Krasnopol, w pobliżu Czarnej Hańczy.

-Bardzo dobrze się tutaj czuję.

Lata wojenne spędziła pani w Wilnie.

-Spędziłam tam całą okupację, bo Wilno to miasto rodzinne mojego ojca. Mój brat był w partyzantce, a ja byłam wtedy łączniczką w Armii Krajowej. To były bardzo ciekawe i bujne lata młodości.

Po wojnie przenieśliście się i zamieszkaliście w Poznaniu.

-Mama chciała wrócić do Poznania, gdzie ojciec służył przed wojną. Przyjechaliśmy do Poznania w wagonie bydlęcym. Mamusia powiedziała: „Jadziu, idź poszukaj nam mieszkania”, a ona razem z moją młodszą siostrą Lidką zostały pilnować naszego dobytku. Na przystanku tramwajowym szukałam ogłoszenia o mieszkaniu i niczego nie znalazłam. Obok mnie stanął jakiś pan i zapytał, czego szukam. Odpowiedziałem, że mieszkania. Dopytywał, dlaczego chcę mieszkać w Poznaniu? Powiedziałam, że pracował tutaj mój ojciec. Okazało się, że ten pan znał mojego ojca, który prowadził orkiestrę 57 Pułku Piechoty. Orkiestra występowała na różnych koncertach, grała też w radiu. Pan, który spotkał mnie na przystanku, pomógł nam w znalezieniu mieszkania, bo był kierownikiem biura kwaterunkowego. Ponownie wrosłam w Poznań dzięki studiom i życiu uniwersyteckiemu.

Pani rodowe nazwisko to Szałkowska herbu Szeliga.

-Moja mama wywodziła się z niebogatej szlachty spod Pęplina, posiadała niewielki majątek. Rodzina była bardzo skromna, mieszkała na wsi. Pracowali jak rodzina chłopska. Dziadek nosił sumiaste wąsy, pięknie grał na fortepianie. Co niezwykle zadziwiające, zażywał tabakę. Mieszczańskość przyszła do nich w kolejnych pokoleniach. Odwiedziłam to miejsce, dzięki uprzejmości mojego zięcia, który mnie tam zawiózł. Okazało się, że po wojnie nic już tam nie zostało, ani domu, ani majątku.

Pani mąż Zygmunt Leon Komorowski był hrabią z Komorowa herbu Korczak.

-Rodzina męża pochodziła z Kowaliszek na Litwie Kowieńskiej z pogranicza dzisiejszej Litwy i Łotwy. Miałam szczęście do teściów. Moim ukochanym teściem był Juliusz Komorowski. Teściowa będąc w podeszłym wieku napisała bardzo piękne wspomnienia z czasów dzieciństwa i młodości. Miała talent literacki, pisała o krajobrazie, obyczajach litewskich i rozmaitych wydarzeniach historycznych. Jej książka była wydana w Polsce i na Litwie. Do II Wojny Światowej Polacy byli zwykle właścicielami majątków ziemskich, z kolei Litwini stanowili większość społeczności wiejskiej, a Żydzi społeczności małomiasteczkowej.

Karierę zawodową poświęciła pani socjologii. Dlaczego wybrała pani ten kierunek?

-Uważałam i nadal uważam, że socjologia powinna służyć przede wszystkim społeczeństwu. W czasach komunistycznych zmieniałam miejsca zamieszkania i zawód, ponieważ socjologia była wtedy z punktu widzenia władzy zbędna. Władza ludowa wychodziła z założenia, że żadne badania nie są potrzebne, bo rządzący wiedzą wszystko najlepiej. Prowadziłam badania socjologiczne nad rodziną i nad wpływem telewizji na dzieci. Po zakończeniu moich prac w instytucie działacze partyjni uznali, że jako osoba bezpartyjna nie powinnam pisać o tak ważnych sprawach, jak oddziaływanie telewizji na ludzi. Kazali napisać coś podobnego jednemu z członków partii.

W życiu zawodowym podejmowała się też pani innych zajęć.

-Moje dzieci najcieplej wspominają czasy mojej pracy, jako lalkarki w teatrze Lalki i Aktora w Poznaniu. Wcielałam się w różne postaci z bajek, a one siedziały na widowni.

Wiem, że jest pani osobą bardzo religijną.

-Mam kult maryjny w sercu. W niełatwym życiu modliłam się o wsparcie do Matki Bożej. Na cześć Maryi, moja najstarsza córka otrzymała imię Maria. Również pozostałe dzieci mają tak na drugie imię, choć w ich przypadku geneza była nieco inna. Bronisław otrzymał pierwsze i drugie imię po swoim stryju, szesnastoletnim Bisiu, który zginął rozstrzelany na Ponarach pod Wilnem. Również moja najmłodsza córka Halutka ma na drugie imię Maria.

Czy pani religijność oddziaływała na pracę zawodową w czasach słusznie minionych?

-Byłam pracownikiem Polskiej Akademii Nauk. Profesor Szczepański poprosił, abym przez jakiś czas prowadziła poradnię małżeńską. Zgodziłam się, a do pracy zaangażowałam nawet późniejszego profesora Lwa Starowicza. Kierowniczką poradni była pani Musiałowa, żona członka komitetu centralnego. Była bardzo ważną osobistością, ale również ciekawym człowiekiem. Zapytała mnie, dlaczego właściwie jestem katoliczką? Zauważyła, że jest tyle innych religii do wyboru. Odpowiedziałam, że moi rodzice wychowali mnie w wyznaniu rzymsko-katolickim, kocham moich rodziców i cieszę się, że mogę dzielić z nimi jedną wiarę. Dodałam, że inne religie nie są mi tak dobrze znane. Po trzecie i najważniejsze, wydaje mi się, że katolicyzm ma najszerszy zakres miłości bliźniego, który obejmuje nią nawet swoich wrogów.

Jak zmieniło się nasze podejście do religijności na przestrzeni lat?

-Dziś zapominamy o tym, że liturgia ma charakter symboliczny. Nasz rozum jest stworzony do spraw typowo ziemskich. Chrystus jest dla nas symbolem Bożej istoty. Natomiast Duch Święty symbolizuje miłość macierzyńską. Nie jesteśmy w stanie pojąć pełnej duchowości, ale symbole nas do tego zbliżają. Obecnie różne religie koncentrują się za bardzo na kwestiach materialnych oraz instytucyjno-liturgicznych, duchowość zanika. Papież Jan Paweł II mówił, że Europejczykom przydałby się dialog z buddyzmem. Apelował do nas o ten dialog właśnie ze względu na stronę duchową.

Niedawno skończyła pani sto lat. Jakie to uczucie dożyć tak spektakularnego wieku?

-Wydaje mi się, że te sto lat przeszło obok mnie. Jest tak, ponieważ moje wspomnienia z lat dzieciństwa i młodości są tak żywe, że wydają się nieodległe. Mam już sto lat, mój Boże! Dziś wszyscy wydają się mi coraz młodsi. Mam coraz więcej młodych ludzi wokół siebie. Smutne jest to, że wszyscy moi przyjaciele już odeszli. Ale nie przeżywam tego tak mocno, bo mam wokół siebie tyle serdeczności i życzliwości od ludzi różnych pokoleń. Wierzę w to, że w innym wymiarze spotkam się ze swoimi zmarłymi przyjaciółmi.

Czy jako socjolog widzi pani w dobie internetu jeszcze przyszłość dla prasy i książek?

-Tak. Koniec czytelnictwa zapowiadano również wtedy, kiedy pojawiły się radio i telewizja, a jednak książki i prasa przetrwały. To, że internet wypiera książki i gazety, jest tylko częściową prawdą. Część społeczeństwa jest bierna, ale większość jest otwarta na coś ciekawego. Mimo zmęczenia i jednostajności życiowej, chętnie podnoszą swój poziom kulturowy i umysłowy. Wiadomo, że społeczeństwo się starzeje. Trzeba dostosować twórczość i pisane wiadomości do ludzi tak, aby były dla nich dostępne.

Jest pani matką byłego prezydenta Bronisława Komorowskiego. Była pani świadkiem jego kariery politycznej. Pani syn działał w opozycji antykomunistycznej, przez co był osadzony w więzieniu. Po roku 1989 związał się z polityką, został posłem, wiceministrem, ministrem. Po latach pełnił funkcję marszałka Sejmu. Potem został prezydentem Polski.

-Bardzo mocno przeżywałam, kiedy Bronek był ścigany przez komunistyczne służby i trafił do więzienia. Podziwiałam jego działalność, pamiętam jak kolportował tajną prasę. Później związał się z polityką. Wiem, że przejście syna z podziemia antykomunistycznego do polityki demokratycznej wiązało się z telefonem Aleksandra Halla, który zaproponował mu stanowisko w rządzie. Bronek odebrał telefon jeszcze w konspiracyjnej drukarni. Bronek podobno nic nie mówiąc wstał, wytarł ręce i pojechał do Kancelarii Rady Ministrów. Tak zaczęła się jego dalsza kariera. Bronek od dzieciństwa cechował się piękną, patriotyczną postawą. Za zaoszczędzone pieniądze, które udało mu się zebrać z kieszonkowego, kupował i czytał książeczki historyczne. Nocą czytał je z latarką pod kołdrą. Kariera Bronka nie była błyskawiczna, życie przygotowywało go powoli do najwyższych funkcji. Jako matka mogę zaświadczyć, że mojemu synowi zawsze chodziło o dobro Polski i Polaków.

Dziękuję za rozmowę.

Rozm. Krzysztof Przekop


Napisz komentarz
Komentarze
umiarkowane opady deszczu

Temperatura: 11°CMiasto: Augustów

Ciśnienie: 996 hPa
Wiatr: 22 km/h

Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 1
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 2
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 3
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 4
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 5
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 6
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 7
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 8
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 9
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 10
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 11
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 12
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 13
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 14
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 15
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 16
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 1Strona nr 1
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 2Strona nr 2
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 3Strona nr 3
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 4Strona nr 4
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 5Strona nr 5
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 6Strona nr 6
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 7Strona nr 7
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 8Strona nr 8
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 9Strona nr 9
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 10Strona nr 10
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 11Strona nr 11
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 12Strona nr 12
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 13Strona nr 13
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 14Strona nr 14
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 15Strona nr 15
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 16Strona nr 16
KOMENTARZE
Autor komentarza: Mnirek nieporadny vs Andrzej zaradnyTreść komentarza: Głosuję na Andrzeja Zarzeckiego samorządowca prawdziwego, a nie na Mnirka nieporadnego figurantem zwanego, hej!Data dodania komentarza: 28.03.2024, 14:31Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Chłopiec w krótkich spodenkachTreść komentarza: I taki skompromitowany felek łazi po szkołach i namawia młodzież do głosowania na NM. Krytukuje poprzednich burmistrzów a on jest taki fajny i cacy ! Był w I LO w klasie mojego syna. Ma prawie tyle lat co ja a udaje rówieśnika maturzystów! Kto go dopuścił do sprawowania władzy?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 14:15Źródło komentarza: Szkiłądź o sprawie Chrulskiej i ChodkiewiczaAutor komentarza: janekTreść komentarza: Zgadzam się z wyborcą. Każdy mieszkaniec przed dokonaniem wyborczego wyboru powinien otrzymać informację o ich poczynaniach z ludźmi- mieszkańcami tego miasta, którzy po wielu latach pracy musieli opuścić to miasto za chlebem i szukać sprawiedliwych ocen w innych samorządach. Każdy mieszkaniec dokonując wyboru powinien też wiedzieć jak współpracowali z samorządem powiatowym, jak zaprzepaścili poprzez swoje niekompetencje ogromne pieniądze na rozwój tego miasta, jak uprawiali fałszywą propagandę za publiczne pieniądze. Szanowna Redakcjo liczymy na Was. Mieszkańcy czekają.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 10:52Źródło komentarza: Chrulska z najwyższą oceną. Co na to Chodkiewicz?Autor komentarza: SportyTreść komentarza: Siekiera, motyka, piłka nożna, dłużej z Murkiem już nie możnaData dodania komentarza: 28.03.2024, 09:53Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Czas....Treść komentarza: Sprzątaj kurz, sprzątaj kurz, wypędzony Mirek już.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 09:50Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Oby czym prędzejTreść komentarza: Mirek, Mirek ukochany, wszyscy chcemy już wymianyData dodania komentarza: 28.03.2024, 09:47Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Dobra wiadomość dla AugustowaTreść komentarza: Druga tura w rożnych konfiguracjach. 1. Zarzecki 58% Szczudło 42% 2. Zarzecki 65% Karolczuk 35% 3. Zarzecki 52% Karolczuk z poparciem Szczudły 48% Frekwencja znacznie niższa niż w I turze -46%. Badanie nie brało pod uwagę niezdecydowanych.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 09:34Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Lepiej mieć burmistrza na wolnościTreść komentarza: Nie głosuję na Mireczka, bo już puchnie w służbach teczka.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 09:03Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: OstrzeżenieTreść komentarza: Kto na Mirka zagłosuje, ten nas w bagno załadujeData dodania komentarza: 28.03.2024, 07:55Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: To już niedługoTreść komentarza: 7 kwietnia, dobry dzień, odsuniemy Mirka w cieńData dodania komentarza: 28.03.2024, 07:53Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Miłość w ZakopanemTreść komentarza: No i jeszcze ząbka!!!Data dodania komentarza: 28.03.2024, 07:22Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: oolooTreść komentarza: Dla mnie wystarczy, że reprezentuje PiS. Skoro reprezentuje organizację mafijną, to już sam się dyskredytuje. Odpad..Data dodania komentarza: 28.03.2024, 06:29Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: Studia KarolczukaTreść komentarza: Dlaczego ze strony urzędu zniknęła informacja o studiach Karalczuka na Collegium Tumanum? Coś nie tak z tymi studiami?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 06:27Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Podatnik miastaTreść komentarza: Wystarczy sprawdzić ostatnie zatrudnienia i podwyżki i zobaczysz kto robi kampanięData dodania komentarza: 28.03.2024, 06:00Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: TrioTreść komentarza: Przede wszystkim. Gdyby nie on to myślę że mógłbym zagłosowaćData dodania komentarza: 28.03.2024, 05:59Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: WyborcaTreść komentarza: Mówi tak ten kto nie zna Pana Szczudło. Na niego nikt nie ma wpływu i nikt nie wyda mu poleceń. Taki jest po prostuData dodania komentarza: 28.03.2024, 05:56Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: oolooTreść komentarza: Teraz mieszkańcy Augustowa musicie zdecydować. Chcecie się rozwijać z Andrzejem i znów być chlubą podlasia czy też wegetować w pazurach organizacji mafijnych PiS w wszelakiej postaci..Data dodania komentarza: 28.03.2024, 03:59Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: Lepszy zadeklarowany przeciwnik niż "śliski" kuglarzTreść komentarza: Czytajta ze zrozumieniem! Forumowicz "Farbowane lisy pod płaszczykiem augustowskiej Polski 2050" napisał, że dał plusa dla Szczudło, ponieważ nie udaje kogoś kim nie jest. Wniosek jest prosty: lepiej mieć niezwoalowanego wroga, nie wstydzącego się swoich poglądów i ideałów, niż "śliskiego" quasi-przjaciela kunktarzącego w zależności od okoliczności.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 00:14Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: mieszkaniecTreść komentarza: podobno na debatę Karolcz...zabrał całą świtę ze sobą taki samodzielny jest... Filipe, Kotar i Kajetano, cała elita... ciekawe czy mieli wolne w pracy czy pojechali w ramach kampanii urzędu ...Data dodania komentarza: 27.03.2024, 22:41Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: Patrzcie na zapleczeTreść komentarza: Pomyśl, kto latał ciągle do urzędu wydawać instrukcje: Zieliński czy Wnukowski, który teraz wystawia Szczudłę do fotela burmistrza? Właśnie zamieniając Karolczuka na Szczudłę nic miasto nie zyska, bo wszystko zostanie w tych samych łapach.Data dodania komentarza: 27.03.2024, 22:05Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debaty
Reklama