Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 29 marca 2024 13:44
Reklama
Reklama Andrzej Zarzecki
Reklama Jarosław Szlaszyński

Znaleziono szczątki w Osowym Grądzie

Podziel się
Oceń

Pod koniec października w pobliżu wsi Osowy Grąd w powiecie augustowskim grupa archeologów z Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej, przeprowadziła prace poszukiwawcze i znalazła szczątki prawdopodobnie jednej z ofiar Obławy Augustowskiej. Zachodzi podejrzenie, że kości należą do ppor. Wacława Sobolewskiego ps. Sęk. Tożsamość szczątków mają ustalić badania genetyczne.
Znaleziono szczątki w Osowym Grądzie

Pod koniec października w pobliżu wsi Osowy Grąd w powiecie augustowskim grupa archeologów z Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej, przeprowadziła  prace poszukiwawcze i znalazła szczątki prawdopodobnie jednej z ofiar Obławy Augustowskiej. Zachodzi podejrzenie, że kości należą do ppor. Wacława Sobolewskiego ps. Sęk. Tożsamość szczątków mają ustalić badania genetyczne.

 

Beata Perzanowska

 

Obława Augustowska jest nazywana Małym Katyniem. W okresie od 10 do 25 lipca 1945 roku Sowieci wspierani przez jednostki NKWD otaczali wsie Augustowszczyzny, Suwalszczyzny i Sejneńszczyzny i aresztowali ich mieszkańców podejrzanych o kontakty z partyzantką niepodległościową. Zatrzymano wówczas ponad siedem tysięcy osób, które torturowano i w brutalny sposób przesłuchiwano. Część tych osób wróciła do domów, ale los ponad 600 aresztowanych jest do tej pory nieznany. Śledztwo w sprawie tej największej zbrodni komunistycznej w powojennej Polsce od wielu lat prowadzi białostocki oddział Instytutu Pamięci Narodowej, ale do tej pory strona rosyjska odmawia pomocy w wyjaśnieniu tej zbrodni. Od tych tragicznych wydarzeń minęło już 74 lata i nadal nie wiadomo, gdzie dokładnie znajdują się groby ofiar Obławy Augustowskiej. Od wielu lat historycy poszukują miejsca pochówku i do tej pory nie natknięto się na żaden ślad szczątków ofiar. Do tej pory, bo pod koniec października tego roku IPN dokonał odkrycia szczątków w Osowym Grądzie, należących najprawdopodobniej do jednej z ofiar Obławy Augustowskiej.

 

„Sęk” zginął podczas ucieczki z konwoju

 

Pracownik Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku przeprowadził kwerendę archiwalną, czyli ponownie przejrzał zgromadzone archiwum i w wyniku rozmów z mieszkańcami regionu ustalił, że w pobliżu miejscowości Osowy Grąd mogą znajdować się szczątki ppor. Wacława Sobolewskiego ps. „Sęk”, jednej z ofiar Obławy Augustowskiej. Przypuszczenie to potwierdzały wspomnienia spisane w 1987 roku przez brata „Sęka” Tadeusza Sobolewskiego i relacje żyjącego świadka zabójstwa Wacława Sobolewskiego. Z tym świadkiem pracownik IPN-u rozmawiał wiosną tego roku. Ze wspomnień świadka wynika, iż „Sęk” został zamordowany przy próbie ucieczki z sowieckiego konwoju. Ciało zastrzelonego ppor. Wacława Sobolewskiego miało zostać przewiezione w pobliże poniemieckich okopów i tam zakopane. Okoliczności zamordowania „Sęka” dokładnie opisał jego brat Tadeusz Sobolewski w maszynopisie „Życie w niewoli. Wspomnienia z lat 1939–1987” (Augustów 1987). Oto treść tego zapisu: „Po kilkunastu dniach „Sęka” zabrało dwóch bojców i poprowadziło do Augustowa, odległego o około 12 km. W miejscowości Osowy Grąd, jeden z bojców wszedł do pobliskiego domu, gdzie był zainstalowany wojskowy telefon. „Sęk” pozostał z jednym tylko bojcem. Mając ręce skute do przodu – grzmotnął kajdankami w łeb bolszewika. Ten wywrócił się zamroczony, a „Sęk” zaczął uciekać w kierunku pobliskiego lasu. Ucieczka nie rokowała wielkich nadziei, był przecież skuty, a ponadto w czasie badań mocno pobity. Stąd też bieg jego nie był szybki. Drugi bojec wybiegł z mieszkania i widząc, co się dzieje, puścił serię z automatu w kierunku uciekającego. Niestety, była celna –„Sęk” upadł. Ogłuszony bojec odzyskał przytomność i obaj mordercy podeszli do leżącego. Widząc, że jeszcze żyje – jeden z nich oddał serię z automatu wzdłuż ciała (…). Ciało załadowali na chłopską furmankę i zawieźli do znajdujących się w pobliżu okopów po artylerii niemieckiej i tam zakopali”.

Ppor. Wacław Sobolewski ps. „Sęk”, „Skała” urodził się 12 sierpnia 1916 we wsi Topiłówka. W wieku 16 lat został przyjęty do Podoficerskiej Szkoły Piechoty dla Małoletnich w Śremie. Po jej ukończeniu w 1935, został skierowany do 78 pp. w Baranowiczach. Podczas wojny obronnej 1939 walczył pod Mławą, a następnie w obronie Warszawy. Po kapitulacji miasta dostał się do niewoli, z której zbiegł. W 1940 w wyniku zdrady został zatrzymany przez NKWD i umieszczony w augustowskim areszcie, a następnie w więzieniu w Grodnie, skąd wyszedł w czerwcu 1941. 7 sierpnia 1941 został zaprzysiężony przez Piotra Milanowskiego ps. „Ćma” do konspiracji. W czerwcu 1942 zagrożony aresztowaniem zbiegł do lasu, gdzie zorganizował oddział partyzancki. Po zakończeniu akcji „Burza” (1945) zamieszkał razem z narzeczoną we wsi Kamienna Nowa (pow. sokólski). W 1945 roku ok. 30-osobowy oddział pod dowództwem „Skały” dokonał szeregu akcji zbrojnych skierowanych przeciwko przedstawicielom władzy ludowej, posterunkom MO i UB, a także transportom. Podczas tzw. Obławy Augustowskiej został zatrzymany przez Sowietów i zabity w trakcie próby ucieczki. Odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Pośmiertnie awansowany do stopnia ppor. czasu wojny.

 

Szczątki znaleziono w październiku

 

Grupa archeologów w dniach 28-30 października w domniemanym miejscu pochówku „Sęka” przeprowadziła prace poszukiwawcze. Natknęła się na szczątki jednej osoby. To czy należą do ppor. Wacława Sobolewskiego potwierdzi identyfikacja genetyczna. Jeśli badania potwierdzą tożsamość odnalezionej osoby, to jak informują specjaliści z białostockiego IPN-u, będzie to bardzo ważny krok na drodze do przywracania pamięci o ofiarach Obławy Augustowskiej.

Na podstawie komunikatu białostockiego oddziału IPN

Fot. Paweł Nowik z IPN

Rozmawialiśmy z Danutą Kaszlej, prezeską Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie. Klub zajmuje się między innymi pielęgnowaniem pamięci o ofiarach Obławy Augustowskiej. Nasze pytanie dotyczyło znaczenia odnalezienia szczątków ppor. Wacława Sobolewskiego, ps. „Sęk”, „Skała”. Danuta Kaszlej twierdzi, że odnalezienie szczątków jest ważne z trzech powodów.

Jak mówi pani prezes możemy zadbać o pochówek i oddanie hołdu człowiekowi, które całe swe 29 -letnie życie poświęcił Polsce. Dobrze się zasłużył walcząc o jej niepodległość jako żołnierz Wojska Polskiego w 1939 r. i jako dowódca partyzancki w strukturach AK – AKO Obwodu Augustów. Był dowódcą o długim stażu i dużym doświadczeniu, walczącym z okupantem niemieckim i sowieckim. On sam i jego rodzina byli represjonowani przez obydwa totalitaryzmy – rodzinę zesłano w głąb ZSRS, on i bracia doświadczyli aresztowania przez NKWD, uwięzienia, ukrywania się przed Niemcami, walki z nimi w szeregach Armii Krajowej. Wacław Sobolewski przetrwał koszmar prawie sześciu lat wojny i zginął w czasie rzekomego pokoju, już po kapitulacji Niemiec. Został zastrzelony w lipcu 1945 r. przez sowieckie wojska, realizujące wymierzoną w polskich patriotów Obławę Augustowską. Ten pochodzący z Topiłówki Żołnierz Wyklęty, bo Niezłomny, zasłużył na godny pochówek i naszą pamięć.

Odnalezione szczątki ppor. Wacława Sobolewskiego, ps. „Sęk”, „Skała”, są w chwili obecnej – pomimo upływu ponad 74 lat – jedynymi, spośród wszystkich ofiar Obławy Augustowskiej, które możemy pogrzebać. To ważne, ponieważ po identyfikacji zaistnieje choć jedna prawdziwa mogiła. To „aż” i „tylko” , bo reszta osób zamordowanych w lipcu 1945 r. swoich mogił wciąż nie ma. Niestety odkrycie jamy grobowej w Osowym Grądzie nie przybliża nas do odnalezienia zbiorowych dołów śmierci pozostałych ofiar. „Skała” zginął inaczej niż przewidywał to sowiecki plan zbrodni - został zastrzelony podczas próby ucieczki i zakopany w pobliżu miejsca śmierci. Źródła wskazują potencjalne miejsce zbiorowego dołu śmierci ofiar Obławy Augustowskiej w pasie nadgranicznym po białoruskiej stronie w pobliżu Kalet, w rejonie nieistniejącej już leśniczówki Giedź. Władze Białorusi nie zgadzają się na sprawdzenie tego miejsca. Nie ma też zgody Rosji na udostępnienie dokumentów archiwalnych pozwalających na lokalizację szczątków ofiar sowieckiej zbrodni z lipca 1945 r. Od kilku lat trwa impas w prowadzonym przez prokuratorów IPN śledztwie w sprawie Obławy Augustowskiej i odnalezienie przez historyków miejsca ukrycia ciała Wacława Sobolewskiego go nie przełamie. Jego grób będzie miał znaczenie symboliczne.

Odnalezienie szczątków Wacława Sobolewskiego każe szanować relacje świadków, uczy wytrwałości i rzetelności. Fakt zastrzelenia „Skały” w pobliżu wsi Osowy Grąd był znany od 74 lat, mówili o tym świadkowie wydarzeń, utrwalił to w pamiętniku brat Wacława – Tadeusz Sobolewski. Pomimo zachowania pamięci o tym wydarzeniu, dotąd starania o znalezienie miejsca zakopania ciała były nieskuteczne. Wdzięczność należy się historykom z białostockiego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, którzy tego dokonali.

 

 



Napisz komentarz
Komentarze
zachmurzenie umiarkowane

Temperatura: 14°CMiasto: Augustów

Ciśnienie: 1005 hPa
Wiatr: 23 km/h

Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 1
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 2
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 3
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 4
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 5
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 6
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 7
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 8
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 9
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 10
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 11
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 12
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 13
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 14
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 15
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 16
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 1Strona nr 1
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 2Strona nr 2
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 3Strona nr 3
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 4Strona nr 4
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 5Strona nr 5
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 6Strona nr 6
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 7Strona nr 7
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 8Strona nr 8
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 9Strona nr 9
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 10Strona nr 10
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 11Strona nr 11
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 12Strona nr 12
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 13Strona nr 13
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 14Strona nr 14
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 15Strona nr 15
Przegląd Powiatowy nr 12/1183 z 28-03-2024 r. - strona 16Strona nr 16
KOMENTARZE
Autor komentarza: LOLTreść komentarza: A która działka zostawał w zamian zalesiona, ktoś wie??? ….. tak jak myślałem - żadna.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 12:40Źródło komentarza: Drzewa umierały na cmentarzuAutor komentarza: ZoozooTreść komentarza: A ja to rozumiem inaczej. Że będzie wybierał spośród tych, którzy nie są z PiS (i jego ukrytych opcji), kierując się tym, co sobą reprezentują. Ponadto przypisując komuś wiarę w stuprocentowe zwycięstwo, traktujesz go jak idiotę. To nie przystoi katolikowi, a już szczególnie myślącemu, i owo myślenie podważa.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 12:35Źródło komentarza: Chrulska z najwyższą oceną. Co na to Chodkiewicz?Autor komentarza: Głosujmy na ludzi a nie na partię!Treść komentarza: Zobaczcie kto startuje z pierwszych pozycji z PiSu w Augustowie. Same gwiazdy co szły ramię w ramię z Naszym Miastem. Wybierzcie Szczudłę i ekipę w składzie z szapopaż, skarpetą, eurydytą i dwoma pozostałymi banitami i zrobią koalicję z Felkiem i nic się nie zmieni !!! Wszyscy pozostali mogą być tylko nie ta interesowna ekipa ?!!Data dodania komentarza: 29.03.2024, 12:16Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: AugustowiakTreść komentarza: Jak Karolczuk iPIS bedzie Burmistrzem to pieniadze Augustow zobaczy jak swinia niebo gdyz rzadzi obecnie POData dodania komentarza: 29.03.2024, 11:41Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: LOLTreść komentarza: Wszystkie miasta ościenne Suwałki Elk nawet Sejny ostro poszły do przodu a tu DZIURA się robi. Nigdy więcej rządów obecnej kadencji NM+PIS !!!!Data dodania komentarza: 29.03.2024, 11:38Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Niespotykanie Spokojny CzłowiekTreść komentarza: W debacie radiowej najbardziej ujął mnie stoicki spokój urzędującego na pytanie o przesmyk suwalski. Całe szczęście, że nie jesteśmy położeni na przesmyku zgodnie z jakąś definicją. Problem z głowy. Pozamiatane. Można pękać z dumy i być radośnie przekonanym o nieuchronności swojego wyboru na II kadencję. Po co jakieś tam plany na wypadek wojny, schrony itd. Wszystko niepotrzebne. Ciekawe tylko czy Putin wie o tym, że Augustów nie leży na przesmyku? Jak nie wie, to musi doczytać definicję. Szach i mat! To po koniaczku?Data dodania komentarza: 29.03.2024, 10:15Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: nauczycielkaTreść komentarza: Panie Darku, jak zwykle merytorycznie, odważnie bez ceregieli. Brawo.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 08:32Źródło komentarza: Szkiłądź o sprawie Chrulskiej i ChodkiewiczaAutor komentarza: myślącykatolikTreść komentarza: Nie chcę dziś ustosunkować się do sukcesów rządu Tuska, natomiast odniosę się do tej części dotyczącej wyborów do samorządu. Rozumiem, że będziesz popierał tylko tych, którzy są przeciwni PiSowi, nie ważne co sobą reprezentują. Takie podejście na pewno rozwiąże szereg problemów augustowian w następnej kadencji samorządu. Na koniec rozumiem, że uważasz, że Andrzej Zarzecki zdobędzie 100% głosów na burmistrza a KO wprowadzi do samorządu 21 radnych i nie będzie potrzebować koalicjanta?Data dodania komentarza: 29.03.2024, 08:26Źródło komentarza: Chrulska z najwyższą oceną. Co na to Chodkiewicz?Autor komentarza: obiektywnyTreść komentarza: Co na to prokuratura? Czy żyjemy w państwie prawa? Wytnij mieszkańcu drzewo na swojej działce bez pozwolenia, następnego dnia będą u Ciebie służby i wypiszą Ci sowity mandat. Włodarz zwany burmistrzem tnie hektary lasu bez stosownych dokumentów i śmieje się z plakatu z mieszkańców. Czy Ty mieszkańcu pójdziesz i zagłosujesz na śmiejącego się z Ciebie Karolczuka?Data dodania komentarza: 29.03.2024, 08:15Źródło komentarza: Drzewa umierały na cmentarzuAutor komentarza: Augustów w ruinieTreść komentarza: Pamiętacie, jak Karolczuk i Naszej Miasto krzyczało, że Kożuchowski to najgorszy burmistrz w historii. Za Kożuchowskiego Augustów był na 208 miejscu w rozwoju, teraz jest na 245. Kożuchowski z całą pewnością nie był najgorszy.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 07:28Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Augustów w ruinieTreść komentarza: Słyszeliście o Funduszach Norweskich? Karolczuk stracił przez niekompetencję pieniądze, za które można było wybudować 1000 mieszkań i rozdać mieszkańcom za darmo.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 07:20Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Augustów w ruinieTreść komentarza: Czy wiesz, że Augustów miał w tej kadencji najmniej inwestycji od 2001 roku? Tak źle nie było nawet podczas kryzysu w 2008 roku.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 07:07Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Augustów w ruinieTreść komentarza: Czy widzisz zamykane sklepy i usługi w centrum miasta? Co trzeci lokal jest pusty. Od 5 lat Augustów gwałtownie hamuje w rozwoju. Za to banery burmistrza mamy największe.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 06:52Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Augustów w ruinieTreść komentarza: Widzisz różnicę w warunkach życia w Augustowie, Ełku i Suwałkach? Uważasz że tam żyje się lepiej? Masz rację!!! Augustów jako jedyne miasto uzdrowiskowe spadło w pomiarach rozwoju z miejsca 36 na 245. To jest katastrofa Karalczuka i PiS.Data dodania komentarza: 29.03.2024, 06:45Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: lolTreść komentarza: no i dawać kawę na ławę- Panie burmistrz z resztą tego cudnego zespołu fircyków - proszę jutro o konferencję jak było z drzewami na cmentarz - wyrąbane 3 hektary bez pozwolenia na budowę czy nie - śmiało, ktoś tu kłamię - obstawiam tych z ratusza, ale może się mylę - odwagi PanowieData dodania komentarza: 28.03.2024, 21:14Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: KOZA, GDZIE BYŁAŚ?Treść komentarza: GDZIE BYŁA KOZA?!?!?!?!?!?!?!?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 19:39Źródło komentarza: Drzewa umierały na cmentarzuAutor komentarza: oolooTreść komentarza: Dzięki..Data dodania komentarza: 28.03.2024, 19:26Źródło komentarza: List Andrzeja Zarzeckiego w sprawie niedoszłej debatyAutor komentarza: oolooTreść komentarza: A ja się wzruszyłem widząc w skrzynce na listy "Gazetę Rodzinną" niczym "Trybunę Ludu" z PRL-u. Nie wiem skąd NM wiedziało, że mi się w kibelku na działce papier skończył. Jestem wdzięczny..Data dodania komentarza: 28.03.2024, 19:24Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)Autor komentarza: Powinowactwo "śliskich" mend społecznychTreść komentarza: Zdjęcie Chodkiewicza pokrywającego rękę Mejzy jest No. one! Ewidentne powinowactwo mentalne, czyli swój ciągnie do swego.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 18:46Źródło komentarza: Bezczelna próba oszukania wyborców. Ciemny lud wszystko kupiAutor komentarza: Anonim zwany GalTreść komentarza: Wszystkim chcącym przenieść się w czasie do siermiężnej propagandy z czasów słusznie minionych głębokiego PRL, proponuję oglądnąć żurnal miejski pod redakcją naczelnego ratuszowego kabotyna. Jakby komuś bylo mało tych "doznań" może pooglądać w bonusie kpinorodzinny biuletyn wyborczy naszomiastowego towarzystwa wzajemnej adoracji pod dowództwem insrybutorowo-garkucharskiej wierchuszki. P.S. Nie odpowiadam za ewentualne odruchy wymiotne lub napadowe ataki śmiechu związane z "podróżą w czasie" do ultrapropagandy z czasów PRL.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 17:46Źródło komentarza: Drogie ogrzewanie, dworzec, turystyka. Spotkanie z Andrzejem Zarzeckim (wideo i zdjęcia)
Reklama